Coğrafi Bilgi Sistemi CBS – GIS

Bu çalışmada, kullanım alanı gün geçtikçe artan ve yayılan Coğrafi Bilgi Sistemi kullanılarak Gökova Körfezi ve etrafındaki yerler ile ilgili bir bilgi sistemi oluşturulmuştur.

Coğrafi Bilgi Sistemleri; konuma dayalı gözlemlerle elde edilen grafik ve grafik-olmayan bilgilerin toplanması, saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini bütünlük içerisinde gerçekleştiren bir bilgi sistemidir.

CBS, temelde iki farklı yapıya sahip konumsal model şekilleriyle çalışır. Bunlar “ vektör (vector) model” ve “hücresel (raster) model”dir.

Vektör modelde, nokta, çizgi ve poligonlar (x, y) koordinat değerleriyle kodlanarak depolanır. Vektör model coğrafik varlıkların kesin konumlarını tanımlamada son derece yararlı bir modeldir. Ancak, süreklilik özelliği gösteren coğrafîk varlıkların, örneğin toprak yapısı ve yüzey özelliklerindeki değişimlerin ifadesinde daha az kullanışlı bir model olarak bilinmektedir.

Hücresel (Raster) model daha çok sürekli yüzey özelliğine sahip coğrafik varlıkların ifadesinde kullanılmaktadır. Raster görüntü, birbirine komşu grid yapıdaki aynı boyuttaki hücrelerin bir araya gelmesiyle oluşur. Hücrelerin her biri piksel olarak da bilinir. Fotoğraf görüntüsü özelliğine sahip hücresel modeller, genellikle fotoğraf yada haritaların taranması ile elde edilirler.

Veri toplama işlemi coğrafi bilgi sistemlerinin gerçekleştirilmesinde en fazla zaman alan ve en çok maliyet gerektiren önemli aşamalarından biridir. Bu aşamada oluşturulacak sistemin uygun şekilde çalışabilmesi için mutlak suretle sisteme düzenli veri akışının sağlanması gerekir. Veri toplama işlemleri değişik veri kaynaklarından, günümüzdeki teknolojik gelişmelere bağlı olarak, farklı disiplinler tarafından gerçekleştirilmektedir. CBS’de verilerin toplanmasında izlenen bir çok yöntem kullanılmaktadır. Bu çalışmada mevcut haritanın elle sayısallaştırılması yöntemi kullanılmıştır.

Amaç ve Kapsam

Aşırı ve bilinçsiz avcılık Gökova Körfezi’nin çölleşmesine ve çok sayıda türün sayısının azalmasına sebep olmuştur. Akdeniz Koruma Derneği tarafından Gökova Körfezi’nde biyolojik çeşitliliğin korunması, balık üretiminin artması ve ekosistemin iyileştirilmesi amaçlanmıştır. AKD, yerel balıkçılarla yapılan çalışmalar sonucunda koruma alanları oluşturmuştur. Bu proje kapsamında balıkçılığa kapalı alanları yerel balıkçıların da yardımlarıyla 24 saat gözlenmektedir. Amacı ceza yazmak olmayan proje, sadece korumanın önemini anlatarak farkındalık yaratmaya çalışmakta ve bu faaliyet Sahil Güvenlik ve Jandarma ile iş birliği içinde gerçekleştirilmektedir.

Bu çalışmada, Gökova Körfezi’nde var olan kıyı bölgeleri ve yapıları, koylar, burunlar, dereler, tepeler, yollar, adalar ve koruma alanları için bir Kıyı Bilgi Sistemi oluşturulması amaçlanmıştır. Bu bilgi sisteminin, internet aracılığıyla daha çok kullanıcıya hizmet etmesi hedeflenmiştir.

Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi (SHOD) Başkanlığı tarafından hazırlanan Gökova Körfezi’ne ait yat haritaları kullanılarak sayısallaştırılmıştır.